ispanya iç savaşı ne demek?
İspanya İç Savaşı, 1936 ile 1939 yılları arasında İspanya'da yaşanan büyük bir çatışmadır. Bu savaş, Cumhuriyetçiler (İkinci İspanya Cumhuriyeti hükümetini destekleyenler, çeşitli sol gruplar ve sendikalar) ile Milliyetçiler (General Francisco Franco liderliğindeki ordu subayları, monarşistler, Falanjistler ve muhafazakarlar) arasında geçmiştir.
Nedenleri:
- Siyasi İstikrarsızlık: İkinci İspanya Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte yaşanan siyasi çekişmeler, hükümet değişiklikleri ve toplumsal kutuplaşma.
- Ekonomik Sorunlar: Büyük Buhran'ın etkileri, işsizlik, toprak reformu talepleri ve sosyal adaletsizlik.
- Sosyal Gerilimler: Farklı ideolojilere sahip gruplar arasındaki çatışmalar (sosyalistler, komünistler, anarşistler, faşistler, monarşistler).
- Ordu Müdahalesi: Ordunun siyasete karışma geleneği ve General Franco liderliğindeki bir grup subayın darbe girişimi.
Taraflar:
- Cumhuriyetçiler: İkinci İspanya Cumhuriyeti'ni savunuyorlardı. Halk Cephesi koalisyonu tarafından destekleniyorlardı ve genellikle sol görüşlüydüler. Sovyetler Birliği ve Uluslararası Tugaylar'dan yardım aldılar.
- Milliyetçiler: General Franco liderliğinde, otoriter bir rejim kurmayı hedefliyorlardı. Alman ve İtalyan faşist rejimlerinden önemli miktarda askeri destek aldılar.
Savaşın Gelişimi:
1936'da başlayan askeri darbe girişimi başarısız olunca, ülke genelinde iç savaş patlak verdi. Savaş, kanlı çatışmalara, siyasi cinayetlere ve büyük bir insanlık dramına yol açtı. Milliyetçiler, Alman ve İtalyan desteğiyle giderek güçlenerek 1939'da zafer kazandılar.
Sonuçları:
- Franco Diktatörlüğü: General Francisco Franco, 1975'teki ölümüne kadar İspanya'yı yönetti.
- Siyasi Baskı ve Sürgün: Cumhuriyetçiler ve sol görüşlüler baskı gördü, hapsedildi veya sürgüne gönderildi.
- Ekonomik Yıkım: Savaş, İspanya ekonomisini büyük ölçüde tahrip etti.
- Uluslararası Etki: İspanya İç Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın bir provası olarak görüldü ve Avrupa'daki faşizmin yükselişini gösterdi.
Önemli Kavramlar: